معمولا هر والديني به روش متفاوتي فرزند خود را تربيت مي‌كند و از سبك هاي فرزند پروري مختلفي استفاده مي‌كند كه گاهي اين روش‌ها و سبك‌هاي تربيتي مفيد است و باعث رشد فرزند مي‌شود، اما گاهي هم اين روش‌هاي تربيتي نادرست هستند و باعث آسيب فرزند مي‌شوند. براي اينكه بتوانيد بهترين سبك را انتخاب كنيد لازم است اطلاعات كافي در رابطه با هريك از آن‌ها داشته باشيد. هر كدام از سبك‌هاي فرزند پروري مزايا و معايب خاص خودشان را دارند كه در ادامه به صورت كامل به هريك از سبك هاي فرزند پروري اشاره مي‌كنيم. پس تا انتهاي مطلب با ما همراه باشيد.
براي دريافت مشاوره در زمينه سبك هاي فرزند پروري مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد.
منبع: سبك هاي فرزند پروري
سبك هاي فرزند پروري
هر والديني روش خاصي را براي تربيت فرزند خود انتخاب مي‌كند كه گاهي اين روش‌ها و سبك‌هاي تربيتي مفيد است و باعث رشد فرزند مي‌شود، اما گاهي هم اين روش‌هاي تربيتي نادرست هستند و باعث آسيب فرزند مي‌شوند. به همين دليل لازم است تا اصلاح شود.
شخصي به نام باميرمند با توجه به تحقيقاتي كه روي شيوه‌هاي تربيتي والدين انجام داد سه نوع سبك فرزند پروري را ارائه داد. اين سبك هاي فرزند پروري شامل سبك مستبدانه، سهل گيرانه و مقتدرانه است، همچنين محققاني به نام النور مك‌كوبي و جان مارتين نيز سبك فرزند پروري ديگر به نام سبك طرد كننده را شناسايي كرده اند كه در ادامه به بررسي هريك از آن‌ها مي‌پردازيم. براي آشنايي بيشتر در زمينه مهارت هاي فرزند پروري كليك كنيد.
سبك فرزند پروري مستبدانه از انواع سبك هاي فرزند پروري
در اين سبك، والدين هميشه انتظار اطاعت محض فرزندان خود از آن‌ها، كنترل زياد روي فرزندان دارند و تنها والدين هستند كه بر فرزندان خود بدون هيچ توضيحي دستور مي‌دهند. در اين سبك فرزندان مفهوم آزادي، برابري و احترام متقابل را تجربه نمي‌كنند و هيچ يك از اين رفتارها را نمي‌آموزند، بلكه تنها رفتار تحكم آميز، اطاعت از والدين و زور گويي به اشخاص پايين تر را مي‌آموزند. معمولا خانواده‌هايي از اين شيوه براي تربيت فرزند خود استفاده مي‌كنند حمايت كمي از فرزندان خود مي‌كنند و بيشتر آن‌ها را تنبيه مي‌كنند و براي آن‌ها محدوديت‌هاي زيادي قائل مي‌شود.
به صورت كلي سبك فرزند پروري مستبدانه داراي ويژگي‌هاي زير است.
- كنترل زياد و دادن دستورات گاها غير معقول به فرزندان
- رفتار تحكم آميز والدين
- حمايت كم از فرزندان
- روابط عاطفي ضعيف بين والدين و فرزندان
- تنبيه فرزندان و محدود كردن آن‌ها
تاثير سبك فرزند پروري مستبدانه بر فرزندان
- اعتماد به نفس و عزت نفس پايين
- عدم استقلال و مسئوليت پذيري
- داشتن مهارت‌هاي ارتباطي ضعيف
- ناكام ماندن در تصميم گيري‌ها
- شكل گيري افرادي مضطرب، منفعل و افسرده
- و در آخر اين كه نمي‌توانند در آينده نقش رهبري گروه را بر عهده بگيرند
سبك فرزند پروري سهل گيرانه از انواع سبك هاي فرزند پروري
در اين سبك فرزندان از هيچ قاعده و ضابطه‌اي پيروي نمي‌كنند و به طريقي كه دلشان بخواهد رفتار مي‌كنند. معمولا در اين از خانواده‌ها نوعي هرج و مرج حاكم است، زيرا در آن از سوي والدين هيچ محدوديتي اعمال نمي‌شود و هيچگونه رهنمودي داده نمي‌شود. معمولا والدين سهل گير معتقدند كه كودكان بايد خود تنظيم باشند و بتوانند خودشان را كنترل كنند، ويژگي مثبت اين سبك اين است كه والدين روابط خوبي با فرزندان خود دارند اما نكته منفي آن اين است كه فرزندان هيچ محدوديتي ندارند و كاملا آزاد هستند.
معمولا والدين سهل گير خواسته‌هاي فرزند خود را بدون هيچ چون و چرايي قبول مي‌كنند كه اين كار موجب مي‌شود تا در آينده با خواسته‌هاي غيرمعقول و پيامد‌هاي منفي زيادي مواجه شوند. والدين سهل گير با شيوه تربيتي نادرست خود هدفمندي، خلاقيت، آموزش يك هنر يا ورزش، طريقه صحيح معاشرت با اطرافيان و دوست‌يابي و بسياري نقش‌هاي ديگر در اين زمينه‌ها را از فرزندان خود مي‌گيرند و آن‌ها را محروم مي‌كنند.
ويژگي هاي سبك فرزند پروري سهل گيرانه
- نداشتن قوانين و مقررات مشخص براي فرزندان
- آزادي بيش از اندازه فرزندان
- برآورده كردن تمام خواسته‌هاي فرزندان حتي اگر غير منطقي باشد.
- تصميم گيري در بيشتر موارد بر عهده فرزندان
- روابط گرم و صميمانه بين والدين و فرزندان
تاثير سبك فرزند پروري سهل گيرانه بر فرزندان
- قرار گرفتن در معرض اضطراب و افسردگي
- نداشتن مرزبندي
- پيروي نكردن از قوانين و مقررات
- نداشتن هدف در زندگي
- تمايل به مصرف مواد مخدر
- داشتن رفتارهاي خشونت آميز
سبك فرزند پروري مقتدرانه
سبك فرزند پروري مقتدرانه بهترين نوع از سبك هاي فرزند پروري است زيرا در اين سبك احترام و محبت متقابل حاكم است. اعضاي خانواده به هم احترام مي‌گذارند و به ضوابط قانوني متكي هستند، قوانيني كه در خانواده حاكم است براساس توافق والدين و فرزندان وضع شده است. همچنين براساس تحقيقاتي كه انجام شده است اين سبك نتيجه بخش است و باعث رشد و بلوغ فكري فرزندان مي‌شود.
ويژگي سبك‌هاي تربيتي مقتدرانه
- وجود احترام متقابل بين والدين و فرزندان
- تعيين قوانين مشخص كه با توافق والدين و فرزندان صورت گرفته است.
- ارتباط عاطفي مناسب با فرزندان
- حمايت كافي والدين از فرزندان
- وجود هدف‌هاي روشن و مشخص در خانواده
تاثير سبك فرزند پروري مقتدرانه بر فرزندان
- فرزندان در آينده از سلامت هيجاني بهتري برخوردارند
- به والدين خود اعتماد دارند و از حسن نيت آن‌ها آگاه هستند
- مهارت‌هاي ارتباطي و اجتماعي مناسب با ديگران دارند
- در موقعيت‌هاي مختلف بهتر مي‌توانند تصميم گيري كنند
- انعطاف پذيري خوبي دارند
- افرادي مسئوليت پذير هستند
- دلبستگي ايمن دارند
- تاب‌آوري بيشتر فرزندان در مقايسه با همسالان
- محبوبيت بيشتري نسبت به ديگران دارند
- به بزرگسالان و ديگران احترام مي‌گذارند
- همدل و مهربان هستند
سبك فرزند پروري طرد كننده از انواع سبك هاي فرزند پروري
در اين سبك فرزند پروري والدين و فرزندان ارتباط كمي با يكديگر دارند، نظارت و توجه كافي روي فرزندان وجود ندارد و صميمت كمي بين آن‌ها حاكم است. آن‌ها زمان خيلي كمي را با فرزندان خود مي‌گذرانند، آگاهي كافي در رابطه با علايق، انتظارات و خواسته‌هاي فرزند خود ندارند. فرزندان نمي‌توانند در شرايط مناسب رشد كنند و گاها دچار چالش‌هايي با والدين خود مي‌شوند.
ويژگي‌هاي سبك فرزند پروري طرد كننده
- عدم نظارت كافي روي عملكرد فرزندان
- روابط عاطفي ضعيف بين والدين و فرزندان
- نداشتن روش تربيتي مشخص
- داشتن انتظارات محدود از فرزندان
- ممكن است والدين درگير اعتياد يا افسردگي باشند.
تاثير سبك فرزند پروري طرد كننده بر فرزندان
- فرزندان انزوا طلب و مضطرب مي‌شوند
- بيشتر در معرض اعتياد قرار دارند
- زندگي از نظر آن‌ها پوچ و بي‌ارزش است
- در خلاء عاطفي رشد مي‌كنند
- در آينده نمي‌توانند شريك مناسبي در زندگي زناشويي باشند
سخن آخر
برخي از والدين هستند كه براي انتخاب سبك مناسب فرزندپروري، ممكن است از همان سبكي كه خودشان در آن تربيت شده‌اند استفاده كنند يا دقيقا مخالف سبكي كه در آن رشد كرده‌اند، به خاطر رنج و ناراحتي كه در دوران كودكي تحمل كرده‌اند بهره مي‌گيرند. اما بهتر است بدانيد كه اين كار موجب مي‌شود تا گاهي كودكان ضربه ببينند و دچار آسيب شوند، به همين علت لازم است تا با كسب آگاهي و بررسي شرايط فرزندتان از سبك مناسب فرزندپروري استفاده كنيد تا بتوانيد به خوبي فرزند خود را تربيت كنيد.
براي اينكه بتوانيد آگاهي لازم را كسب كنيد، توصيه مي‌شود با روان‌شناس و مشاور كودك در ارتباط باشيد و از تجربيات مفيد آن‌ها استفاده كنيد و فرزند خود را به درستي و با استفاده از بهترين سبك تربيت كنيد. همچنين مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران مي‌تواند به شما در اين زمينه كمك كننده باشد.
براي دريافت مشاوره در زمينه سبك هاي فرزند پروري مي‌توانيد با مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران و با شماره 02122016024 تماس بگيريد.
منبع: سبك هاي فرزند پروري