خماري و حالات آن در اصطلاح تخصصي تحت عنوان علائم ترك شناخته مي‌شود چراكه اين حالات شامل نشانه‌هاي ناخوشايندي است كه در پي عدم مصرف مواد به وجود مي‌آيند و به ما نشان مي‌دهند كه اعتياد رخ داده و بدن به ماده مخدر وابسته شده است. بررسي‌ها نشان مي‌دهد هر گروه از مواد اعتيادآور مي‌توانند حالات خماري مخصوص خود را داشته باشند. براي مثال در مواد افيوني بيشتر علائم جسماني و در مواد محرك بيشتر علائم ناخوشايند رواني بروز پيدا مي‌كند. توجه داشته باشيد كه خماري شرايط سختي براي فرد به وجود مي‌آورد و عاملي براي بالا بردن دوز اعتياد محسوب مي‌شود. در ادامه به طور جامع‌تري به توضيح علائم ترك پرداخته‌ايم پس براي اطلاعات بيشتر در اين زمينه تا انتهاي مطلب با ما همراه باشيد.
منبع: خماري و حالات آن
تعريف خماري و حالات آن
خماري و حالات آن در اصطلاح تخصصي علائم ترك ناميده مي‌شوند و مجموعه‌اي از علائم ناخوشايند قابل پيش بيني هستند كه در پي ترك ناگهاني يا كاهش شديد ميزان دوز ماده مصرفي به وجود مي‌آيند. نوع حالات خماري كه فرد تجربه مي‌كند تا حد زيادي به نوع ماده مخدري كه استفاده مي‌كرده بستگي دارد. علاوه بر اين طول مدت مصرف نيز مي‌تواند در شدت علائم ناخوشايند تأثيرگذار باشد.
براي مثال فردي كه از مواد محرك و توهم‌زا براي ايجاد حالات سرخوشي كاذب و افراطي در خود استفاده مي‌كرده در پي قطع مصرف دچار حالاتي نظير افسردگي شديد و بي‌قراري مي‌شود. اين حالات در صورتي كه مورد درمان قرار نگيرند مي‌توانند آنقدر آزاردهنده شوند كه فرد تنها راه رهايي خود را در استفاده مجدد مواد ببيند. به همين خاطر متخصصان اعتياد توصيه مي‌كنند ترك مواد بايد به شيوه اصولي صورت بگيرد كه تا حد امكان علائم ترك تحت كنترل قرار داشته باشد و به اين ترتيب يكي از عواملي كه فرد را به سمت مصرف مجدد سوق مي‌دهند حذف گردد.
براي آشنايي بيشتر در زمينه ترك اعتياد كليك كنيد.
علائم و حالات آن
همان طور كه پيش‌تر گفته شد علائم ترك يا همان حالات خماري مي‌توانند وابسته به ماده مصرفي متفاوت باشند. ما در ادامه به علائم ترك مهم‌ترين گروه‌هاي مواد اعتيادآور اشاره كرده‌ايم.
1. خماري و حالات ناشي از ترك الكل
الكل يكي از رايج‌ترين مواد مصرفي در بين مردم جهان است كه قابليت اعتيادآوري دارد. در صورتي كه فرد از نظر جسماني و رواني دچار وابستگي به اين ماده شود، كنار گذاشتن ناگهاني آن مي‌تواند به بروز سندروم حادي منجر شود كه پس از آخرين نوبت نوشيدن الكل شروع شده و ممكن است تا يك هفته نيز همچنان ادامه پيدا كند. از جمله علائم ناشي از ترك الكل مي‌توان به مواردي نظير احساس آشفتگي، بي‌قراري، توهم، لرز شديد بازوها، تعريق، افزايش ضربان قلب و فشار خون اشاره كرد.
2. خماري و حالات ناشي از ترك بنزودياپين‌ها
بنزوديازپين‌ها يا همان داروهاي ضد اضطراب يكي از انواع داروهاي روانپزشكي است كه اغلب براي درمان بي‌خوابي و ايجاد اثرات آرامش بخشي به مراجعان تجويز مي‌شود. مصرف اين داروها به طور سرخود و بدون تجويز پزشك مي‌تواند منجر به ايجاد علائم اعتيادي شود. در نتيجه كنار گذاشتن ناگهاني آن‌ها نيز مي‌توانند به بروز علائم ترك بيانجامند. اين علائم ممكن است از يك هفته تا يك ماه طول بكشند. از جمله مهم‌ترين حالات ناخوشايند ناشي از ترك بنزوديازپين‌ها مي‌توان به افزايش فشار خون، بي‌خوابي، بي‌قراري، افزايش سطح اضطراب، آشفتگي و بروز تشنج در بعضي موارد اشاره كرد.
3. خماري و حالات ناشي از ترك مواد افيوني
مواد افيوني كه ترياك و مشتقات آن نظير شيره ترياك، سوخته، كدئين و مورفين را در بر مي‌گيرد نسبت به ساير مواد هنگام ترك با علائم بسيار شديدتري همراه هستند اما شدت خطر ناشي از آن‌ها به اندازه علائم ترك بنزوديازپين‌ها و الكل نيست. از جمله رايج‌ترين حالاتي كه در پي خماري مواد افيوني اتفاق مي‌افتند بايد به تب و لرز، بي‌خوابي، بي‌قراري، آبريزش بيني، حالت تهوع، استفراغ، بروز دردهاي عضلاني و دل پيچه اشاره كرد.
4. خماري و حالات ناشي از ترك محرك‌ها و مواد توهم زا
مواد محرك و توهم‌زا نظير كوكائين يا شيشه از قابليت اعتيادآوري بسيار بالايي برخوردارند. علائم ترك ناشي از اين مواد ممكن است يك تا دو هفته طول بكشد. در بيشتر موارد كنار گذاشتن اين دسته از مواد بسيار خطرناك بوده و مي‌تواند تهديد جاني براي فرد داشته باشد. از همين رو بسيار اهميت دارد كه ترك محرك‌ها و توهم‌زاها حتماً زير نظر يك پزشك و روانشناس به طور اصولي انجام شود. در پي قطع مصرف اين مواد افراد ممكن است حالاتي نظير خواب آلودگي، نوسانات خلقي شديد، احساس افسردگي را تجربه كنند. افسردگي شديد در اين شرايط مي‌تواند منجر به شكل‌گيري افكار خود آسيب‌رسان شده و احتمال خطر خودكشي را افزايش دهد. در نتيجه پيگيري مراقبت‌هاي رواني از اهميت بسيار بالايي برخوردار است.
براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره ترك اعتياد كليك كنيد.
سوالات متداول
– چگونه در مرحله سم‌زدايي مي‌توان علائم خماري را كاهش داد؟
امروزه روش‌هاي دارويي مختلفي براي اين موضوع در نظر گرفته مي‌شود. مراجعه به پزشك به شما كمك مي‌كند تا متناسب با ماده مصرفي خود بهترين درمان دارويي را دريافت كنيد مثلاً براي مواد افيوني ممكن است پزشك دوره‌اي از مصرف متادون يا بوپرنورفين را به شما پيشنهاد كند. توجه داشته باشيد كه هرگز نبايد اين داروها را به طور سرخود و يا هم زمان با مواد مخدر مصرف كنيد چراكه دوزهاي نامتناسب اين دارو مي‌تواند به بروز علائم اعتيادي جديدي بيانجامد. همچنين مصرف هم زمان آن‌ها با مواد مخدر مي‌تواند پيامدهاي ناخوشايندي نظير تشنج را به همراه داشته باشد. جهت كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه مي‌توانيد از خدمات مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.
منبع: خماري و حالات آن