اعتياد جنسي يا همان اعتياد به سكس به معناي داشتن مشغوليت ذهني غير طبيعي در مورد رابطه جنسي و احساس اجبار براي درگير شدن در آن است؛ به طوري كه كاركرد روزمره و طبيعي فرد را مختل كرده و فشار رواني زيادي را به او وارد مي‌كند. اگرچه در طبقه بندي اختلالات رواني امروزه اصطلاح اعتياد جنسي به عنوان يك تشخيص رسمي وجود ندارد اما شكايات بسياري كه در اين زمينه صورت مي‌گيرد باعث شده تحقيقات همچنان در مورد آن ادامه داشته باشد و روانشناسان اين وضعيت را به عنوان نوعي اختلال جنسي در نظر بگيرند. ما در ادامه به توضيح بيشتر اعتياد به سكس، علل، علائم و روش‌هاي درمان آن پرداخته‌ايم، پس تا انتها با ما همراه باشيد.
منبع: اعتياد جنسي
اعتياد جنسي چيست؟
اعتياد جنسي به معناي تجربه نوعي احساس اجبار براي برقراري رابطه جنسي است. حالتي كه مي‌توان آن را به جست و جوي مواد توسط افراد درگير در اعتياد به مواد مخدر و الكل تشبيه كرد. آنچه در اين اختلال بيش از هر چيز به چشم مي‌آيد؛ مشغوليت ذهني با سكس و احساس آرامش بعد از انجام عمل جنسي است.
اين وضعيت در بسياري از موارد نشان دهنده نوعي اضطراب پنهان در فرد است كه او تلاش مي‌كند از طريق سكس به آن التيام بخشد. اين مشغوليت ذهني مي‌تواند در رفتارهايي نظير داشتن شريك‌هاي جنسي متعدد، اعتياد به ****وگرافي و اعتياد به خود ارضايي نمايان شود. اعتياد به سكس زماني به عنوان يك اختلال روانشناختي در نظر گرفته مي‌شود كه عملكرد روزانه فرد را تحت تأثير قرار داده باشد و علي رغم تمام پيامدهاي منفي فرد احساس كند كه قادر به كنترل اين وضعيت نيست.
براي شناخت بيشتر در زمينه اختلالات جنسي كليك كنيد.
علائم اعتياد جنسي
از آنجايي كه اعتياد جنسي رسماً به عنوان يك اختلال در طبقه بندي اختلالات روانپزشكي مطرح نشده است علائم آن در منابع مختلف ممكن است به اشكال گوناگوني ذكر شود. به طور كل آنچه در اكثر منابع به عنوان علائم اين اختلال مطرح مي‌شود مي‌توان به موارد زير اشاره كرد.
– تجربه افكار و فانتزي‌هاي جنسي به صورت مزمن و اجباري
– احساس اجبار به برقراري روابط جنسي متعدد حتي با افراد غريبه
– درگيري در رفتارهاي جنسي علي رغم همه پيامدهاي منفي كه در ابعاد مختلف زندگي پديد مي‌آورد.
– تلاش براي پنهان كاري و دروغ گفتن در مورد رفتارهاي جنسي
– به خطر انداختن خود يا ديگري به خاطر انجام عمل جنسي
– احساس گناه اندكي بعد از ارضاي نياز جنسي خود
پيامدهاي اعتياد جنسي و اهميت درمان آن
اعتياد جنسي در صورت درمان نشدن مي‌تواند پيامدهاي منفي زيادي را از نظر سلامتي، رواني و اجتماعي به زندگي فرد تحميل كند. براي مثال كسي كه اعتياد به سكس خود را از طريق برقراري روابط متعدد با افراد غريبه ارضا مي‌كند بيش از سايرين در معرض ابتلا به بيماري‌هاي مقاربتي قرار دارد. علاوه بر اين آرامش ناشي از ارضاي نياز، تنها مدت زمان كوتاهي در فرد دوام مي‌آورد و پس از آن اكثر افراد هجوم شديد احساس گناه را گزارش مي‌دهند.
تجربه اين احساس در دراز مدت مي‌تواند به بروز افسردگي و اضطراب مزمن بيانجامد و سلامت روان فرد را تا حد ممكن كاهش دهد. همچنين افرادي كه دچار اين مشكل هستند ممكن است به خاطر رفتارهاي پرخطر خود درگيري با قانون را نيز تجربه كنند و در نهايت دچار تبعات اجتماعي نيز شوند. از همين رو تشخيص به موقع و درمان اين مشكل از اهميت بسزايي برخوردار است.
براي آشنايي بيشتر در زمينه علائم افسردگي كليك كنيد.
علل ابتلا به اعتياد جنسي
علت دقيق و مشخصي براي ابتلا به اين مشكل شناسايي نشده است. با اين حال براساس پژوهش‌هاي انجام شده در اين زمينه مي‌توان به عوامل زير به عنوان زيربناي احتمالي اين مشكل اشاره كرد.
– داشتن مشكلاتي در كنترل تكانه‌ها و سائق‌هاي زيستي
– مواجهه با تنبيه‌هاي بسيار شديد خانواده هنگام قرار داشتن در دوره سني كنجكاوي جنسي
– داشتن اضطراب‌هاي نهفته در زندگي و ناتواني براي پيدا كردن راه حل سازگارانه براي آن‌ها
– داشتن زمينه‌هاي ژنتيكي مرتبط با اختلال وسواس و اعتياد
درمان اعتياد جنسي
همان طور كه گمانه‌زني‌ها در مورد تشخيص و آسيب‌شناسي اين اختلال همچنان وجود دارد روش‌هاي درماني آن نيز از شواهد پژوهشي كمتري برخوردار است. ما در ادامه به چند مورد از روش‌هاي درماني كه اغلب در اين زمينه به كار گرفته مي‌شود اشاره كرده‌ايم.
1. درمان شناختي رفتاري
در اين درمان فرد مي‌آموزد كه چگونه عوامل تحريك كننده اين مشكل را شناسايي كرده و به كمك اين كار رفتارهاي سالمي را جايگزين رابطه جنسي دردسرساز كند. براي مثال اگر ريشه اين رفتارهاي فرد اضطراب شديد است درمانگر با آگاه كردن بيمار در مورد عوامل اضطراب زاي زندگي و آموزش راهكارهاي سالم مقابله با آن‌ها، به طور غيرمستقيم بر كاهش مشغوليت ذهني فرد با سكس تأثير مي‌گذارد و ميزان رفتارهاي پرخطر را نيز كاهش مي‌دهد.
2. دارو درماني
برخي از پژوهش‌ها و مشاهدات باليني نشان مي‌دهند كه مصرف ضد افسردگي‌ها مي‌تواند براي بعضي از مراجعان مبتلا به اعتياد جنسي فوايد مثبتي داشته باشد و احساس اجبار آن‌ها به انجام عمل جنسي را كاهش دهد. اين اثر مي‌تواند به دليل عوارض جانبي ضدافسردگي‌ها باشد كه در برخي افراد باعث كاهش ميل جنسي مي‌شود.
3. استفاده از درمان‌هاي اختصاصي اعتياد
برخي از متخصصان ميل وسواس گونه به سكس را همانند اعتياد به ماده مخدر در نظر مي‌گيرند كه بايد در دسته اختلالات رفتاري طبقه بندي شود. اين متخصصان بر اين باورند كه سكس نيز همانند مواد با تقويت كردن مدارهاي مرتبط با پاداش مغز مي‌تواند منجر به شكل‌گيري وابستگي جسماني و رواني شود و نوعي بيماري مغزي مشابه را به بار بياورد. در نتيجه در درمان اين مشكل نيز بايد از درمان‌هاي اختصاصي اعتياد نظير گروه درماني يا درمان 12 قدمي بهره جست.
براي آگاهي بيشتر در زمينه مشاوره جنسي كليك كنيد.
سؤالات متداول
– آيا اعتياد جنسي مي‌تواند نشان دهنده ابتلاي فرد به اختلال دوقطبي باشد؟
اختلال دوقطبي در نوع مانيا يا همان شيدايي فرد را با نوعي بالا بردن خلق مواجه مي‌سازد. در اين وضعيت افزايش ميل جنسي و درگيري در رفتارهاي جنسي پرخطر نيز مي‌توانند اتفاق بيافتند كه اين تنها يك علامت از كليه علائمي است كه در اين اختلال وجود دارد و نمي‌توان بر اساس آن به تشخيص درست رسيد. در اين شرايط لازم است كه حتماً يك روانشناس باليني يا يك روانپزشك از فرد ارزيابي باليني دقيق به عمل بياورد. جهت كسب اطلاعات بيشتر در اين زمينه مي‌توانيد از خدمات مركز مشاوره روانشناسي كانون مشاوران بهره‌مند شويد.
منبع: اعتياد جنسي